ผ่าขากรรไกรร่วมกับจัดฟัน ปรับโครงสร้างใบหน้า เจ็บไหม พักฟื้นกี่วัน?

การผ่าขากรรไกร (Jaw surgery) คือ การผ่าตัดรักษากระดูกโครงหน้าขากรรไกรเป็นการผ่าตัดเพื่อจัดตำแหน่งของกระดูกขากรรไกรใหม่ ให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม หรือปรับแต่งโครงหน้าให้มีความสมมาตรขึ้น ซึ่งอาจทำร่วมกับการจัดฟันหรือไม่ก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัญหาและการวินิจฉัย หากไม่ได้เกี่ยวข้องกับการกัดสบฟัน ก็ไม่จำเป็นต้องจัดฟันร่วม เช่น การผ่าตัดโหนกแก้ม การตกแต่งคาง หรือการลดขนาดมุมกราม เป็นต้น  แต่ถ้าปัญหานั้นเกี่ยวข้องกับการกัดสบฟัน จะจำเป็นต้องมีการรักษาด้วยการจัดฟันร่วม ด้วย ซึ่งวิธีการรักษานี้เรียกว่า การผ่าตัดขากรรไกรร่วมกับการจัดฟัน (Orthognathic Surgery)

การผ่าตัดขากรรไกรร่วมกับการจัดฟัน (Orthognathic surgery) คืออะไร ?

จัดฟันผ่าขากรรไกร คือ การรักษาเพื่อแก้ไขความผิดปกติของกระดูกขากรรไกร และใบหน้าโดยร่วมกับวิธีการจัดฟันจะเป็นการปรับให้ฟันอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องหรือเหมาะสม หลายคนมักจะเข้าใจว่า จัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร (Orthognathic Surgery) เป็นเรื่องของการศัลยกรรมเพื่อความสวยความงาม

แต่จริงๆแล้ว จัดฟันร่วมกับผ่าตัดขากรรไกร เป็นหนึ่งในวิธีการรักษาผู้ที่ประสบปัญหาเรื่องของการสบฟัน ปัญหา คางยื่น หน้าเบี้ยว คางเบี้ยว ฟันล่างยื่นคร่อมฟันบน หรือ ฟันบนคร่อมฟันล่าง เป็นปัญหาทั้งในเรื่องของความสวยความงาม และปัญหาเรื่องการใช้งาน ทั้งการออกเสียง การขบกัดและการบดเคี้ยวอาหาร ซึ่งสามารถดูแลแก้ไขได้ จากทีมทันตแพทย์สาขาศัลยศาสตร์ช่องปากและแม็กซิลโลเฟเชียล ที่เชี่ยวชาญด้านผ่าตัดขากรรไกร ร่วมกับทันตแพทย์จัดฟันเฉพาะทางที่มีประสบการณ์โดยเฉพาะ

ขั้นตอนการรักษาการจัดฟันร่วมกับผ่าขากรรไกร เป็นอย่างไร

พบทันตแพทย์เฉพาะทางด้านการจัดฟัน เพื่อตรวจวินิจฉัยเบื้องต้นเพื่อหาแนวทางในการรักษาและเลือกวิธีในการรักษา ดูความเหมาะสมและความสะดวกของคนไข้ จากทันตแพทย์จัดฟันจะวิเคราะห์และวางแผนการรักษาร่วมกับทันตแพทย์ด้านศัลยแพทย์ ด้านศัลยศาสตร์ช่องปาก ซึ่งจะแบ่งออกได้เป็น 2 กรณีคือ

1. การผ่าตัดกระดูกขากรรไกรก่อนการจัดฟัน วิธีนี้ทันตแพทย์จัดฟันจะวิเคราะห์และวางแผนการรักษาเตรียมการไว้ล่วงหน้า หลังจากที่คนไข้ผ่าตัดขากรรไกรเรียบร้อย จึงเริ่มต้นทำการรักษาจัดฟันต่อ
2. การผ่าตัดกระดูกขากรรไกรร่วมกับการจัดฟัน วิธีนี้คนไข้จะต้องรับการรักษามาระยะหนึ่งก่อน เพื่อให้มีการเรียงตัวของฟันและการสบฟัน อยู่ในระดับที่เหมาะสม แล้วจึงเข้ารับการผ่าตัดกระดูกขากรรไกรภายหลังการผ่าตัด

วิธีการผ่าตัดขากรรไกรร่วมกับการจัดฟัน

การผ่าตัดขากรรไกรร่วมกับการจัดฟันนั้น มีทั้งทำการผ่าตัดก่อนรักษาต่อด้วยการจัดฟัน และการจัดฟันก่อนและทำการผ่าตัดแก้ไขกระดูกขากรรไกรทีหลัง เพื่อให้ฟัน ขากรรไกร และกรามอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม

การจัดฟันก่อนการผ่าตัดขากรรไกร มีขั้นตอนหลัก ๆ อยู่ 2 ขั้นตอน คือ

1. จัดฟันเตรียมให้อยู่ในตำแหน่งที่พอดี ทั้งขากรรไกรบนและล่าง ขั้นตอนนี้ใช้เวลาประมาณ 12-18 เดือน ก่อนการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับปัญหาภายในช่องปากของแต่ละคน
2. การผ่าตัดขากรรไกร ทันตแพทย์จะทำการผ่าตัดขากรรไกรโดยจะจัดฟันและขากรรไกรใหม่ในตำแหน่งที่ต้องการ จากนั้นใส่เหล็กยึดติดขากรรไกรไว้จนกว่ากระดูกจะสมานติดกัน หลังการผ่าตัดจำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลประมาณ 1–3 วัน จึงกลับบ้านได้ อาจใช้เวลาประมาณ 6 -12 สัปดาห์สำหรับการรักษาหลังการผ่าตัดกระดูกขากรรไกร เพื่อให้แผลผ่าตัดหายดี หลังจากนั้นทันตแพทย์จัดฟันจะทำการจัดฟันใหม่ครั้งที่ 2 และเมื่อการจัดฟันเสร็จสมบูรณ์ จะให้ผู้ป่วยใส่รีเทนเนอร์เพื่อรักษาตำแหน่งและโครงสร้างของฟันไว้

คำถามที่พบบ่อยใน การผ่าขากรรไกร